Bağdat Demiryolları ve Osmanlı İmparatorluğunun yıkılış öyküsü…

Osmanlı İmparatorluğu’nun coğrafi durumu, topraklarının zenginliği ve Sultan’ın hükümetinin dengesizliği, Bağdat Demiryolu’nu 20. yüzyılın en önemli dünya meselelerinden biri yapmıştır. Bağdat Demiryolu’nun güzergahı ekonomik, politik ve askeri açıdan dünyanın en önemli bölgelerinden biridir. Demiryolunu inşa eden Almanlar bölgeye birçok gazeteci göndermiş, diğer Avrupalı devletlere bağlı bürokratlar da bölgeyi ziyaret etmiştir. Tüm Avrupa basınında geniş yankılar yaratan demiryolu hattı Amerikalı ve Avrupalı gezginlerin, misyonerlerin ve bilim adamlarının da ilgisini çekmiştir. Almanya’nın Yakındoğu’da yaptığı ekonomik ve diplomatik girişimler, Kayzer ve Sultan arasındaki askeri işbirliği sonucunda Türkiye’nin güç kazanması, Avrupa devletlerinin görmezlikten gelebilecekleri hareketler değildi. Böylece Bağdat Demiryolu Osmanlı-Alman ilişkilerinin sınırlarını aşıyor ve uluslararası bir sorun oluyordu. Gerçekten, Karl Radek’in deyişiyle “Bağdat Demiryolu, Alman emperyalizminin ilk büyük zaferi” ve 1. Dünya Savaşı’nın temel nedenlerinden biri olmuştur.