Stanley Mayes, AN ORGAN FOR THE SULTAN, Putnam, London, MCMLVI [1956].
272 s, 18 resim, 22 x 14 cm, şömizli bez cildinde.
Kraliçe I. Elizabeth’in Sultan III. Murad’a gönderdiği hediye: inanılmaz marifetleri olan
mekanik orgun hikâyesi...
Thomas Dallam’ın (c 1570-1614’ten sonra) 1599-1600 yıllarını kapsayan güncesi. Kapitalizm
yolunda hızla ilerleyen İspanyol ve Avusturya Habsburgları ve onların hasmı Fransa, bütün
ticaret yollarını kesmiştir. Levant’ın çok aranan kârlı ürünlerinin satışından pay almak isteyen
İngiltere, görkeminin son günlerini yaşayan Osmanlı İmparatorluğu’nun gücünü İspanyollara ve
Avusturya’ya karşı kullanmak, bir yandan da Fransızların tekelinde olan kapitülasyonlara ortak
olmayı istermektedir. Kraliçe I. Elizabeth, III. Murad’ın ilgisini kazanmak ve Levant ticaretini ele
geçirmek için Kumpanya’ya inanılamayacak marifetleri olan mekanik bir org yaptırır. Orgu yapan
Thomas Dallam, beş yardımcısı ile birlikte altı aylık bir deniz yolculuğuyla İstanbul’a gelir ve
III. Murad’ın yerine geçen III. Mehmed’e marifetlerini sergilediği orgu sunar. Stanley Mayes’in
Dallam’ın güncesinden ve o dönemin İngiliz, Fransız büyükelçilerinin, Venedik balyoslarının ve
Fugger Acentesi’nin raporlarından yararlanarak yazdığı bu ilginç araştırma o döneme ilişkin
açıklayıcı notlarla sunulmaktadır.