VOYAGES D’UN FAUX DERVICHE DANS L’ASIE CENTRALE DE TEHERAN A KHIVA, BOKHARA ET SAMARCAND, Arminius Vambery, traduit par E.D. Forgues, Paris, Librairie Hachette, 1873. 2. basım, 404 s.
Macar asıllı bir oryantalist olan Arminius Vambery’nin macar Bilimler Akademii’nin
desteğiyle ve sünni bir derviş kılığıında 1861 - 1864yılları arasında çıktığı yolculuğun
öyküsü… O dönemde Batılılara neredeyse kapalı bir bölge sayılan Ermenistan, İran
ve Türkistan’ı gezdi ve yolculuğundan coğrafya, etnografya ve filoloji alanlarında
önemli bulgularla döndü. İngiltere Jeoloji Enstitüsü’nün hizmetinde ve Britanya
Krallığının emrinde bir casus olarak Raşid Efendi takma adıyla adıyla önce İstanbul’dan
gemiyle Trabzon’a, oradan katır üstünde kervanlarla Tebriz ve İsfahan’a seyahat etti.
Oradan gittiği Tahran’da bir sure Osmanlı elçiliğinde kaldıktan sonra Hazar Denizi’nin
güneyinden Buhara, Semerkant ve Hive’ye gitti, arkasından Herat ve Tahran üzerinden
Osmanlı Devletine döndü ve İstanbul üzerinden memleketi Macaristan’a geri gitti. Bu
yolcuğu anlattığı eseri, yayınlandığında büyük ilgi gördü birçok dile çevrildi. Kitap,
Bir Sahte Dervişin Asya-yı Vustada Seyahati adıyla 1878 yılında Osmanlıca olarak da
yayınlanmıştır.