Michael Llewellyn Smith, IONIAN VISION, GREECE IN ASIA MINOR 1919 - 1922, St.
Martin’s Press, New York, 1973. [10], 401 s, 16 resim, 6 harita, 22.5 x 14 cm, şömizli bez
cildinde.
Michael Llewellyn-Smith (1939) emekli İngiliz diplomatı ve akademisyenidir. Megali İdea ya
da Megalo İdea (Yunanca: ?????? ???? “Megali Idea”, “Büyük Fikir”), Fatih Sultan Mehmet’in
İstanbul’u alarak, Bizans İmparatorluğu’na son verdiği günden beri yürürlükte olan bir Yunan
ülküsüdür. Bizans İmparatorluğu’nu bir Helen İmparatorluğu olarak kabul eden Yunan milliyetçileri,
Megali İdea adını verdikleri büyük ülküleri ile eskiden Bizans’a ait olan tüm toprakları yeniden
elde ederek, Konstantinopolis (İstanbul) başkent olmak üzere, büyük Helen İmparatorluğu’nu
yeniden kurmayı hayal etmektedirler. Bu fikrin peşinden giden Venizelos 1919 yılında İzmir’I
işgal etmiş Anadolu’nun içlerine sokulmaya başlamıştı. Ancak Kurtuluş Savaşı ile Anadolu insanının
şahlanışı ile büyük bir bozguna uğrayan Yunanlıların beyhude çabaları sadece savaşı kaybetmeleri
ile sonuçlanmamış, kendi ülkelerinde de çok büyük bir siyasi karışıklığa neden olmuştur. Yazar,
basılı olmayan kaynaklardan da istifade ederek bu önemli kitabı kaleme almıştır. Kitapta İzmir’in
Yunanlılarca işgaline özel bir bölüm ayrılmıştır. Kitap Yunanistan, 1922’de bozgunun sorumlusu
oldukları gerekçesiyle suçlu ilan edilerek idam edilen 6 kişinin anlatıldığı bölümle sona ermektedir.
Anadolu üzerindeki Yunan emellerinin yıkılışına tanıklık eden son derece önemli bir kitaptır.