Clarence Richard Johnson (editör), CONSTANTINOPLE TO-DAY OR THE PATHFINDER SURVEY OF CONSTANTINOPLE,
Macmillan, New York, 1922. xi, [10], 418 s, 23 fotoğraf, 5 harita, tablo, grafik, 22 x 15 cm, bez cildinde.
Elimizdeki kitap, Amerikalı bilim insanlarının İstanbul’da yaptıkları monografik bir saha çalışmasının ürünüdür. Çalışma Robert
Kolej sosyoloji profesörü Clarence Richard Johnson (1886-?) tarafından yürütülmüştür. Kitabın önsözünü yazan kolej rektörü
Caleb F. Gates İstanbul’un toplumsal ve ekonomik koşullarının dökümünün son derece gerekli görüldüğünü, dünya kentleri
arasında İstanbul’un kendine özgü bir yapısının olduğunu, mitolojisiyle, geleneğiyle, tarihiyle akademisyenlerin ilgisini çektiğini,
stratejik konumuyla tüm dünya için önem taşıdığını, Avrupalı bürokratları sürekli cezbeden sorunlarıyla Ortadoğu ve dünya barışını
belirleyeceğini kaydediyor. Gates’e göre kenti oluşturan değişik etnik ve dinsel unuslar ortak bir kent bilinci oluşturamamış,
insanlar kendi cemaatleri ile sınırlanmış. Kitap bir dönüşümün, geçişin öyküsü, Çöken bir imparatorluk başkentinin toplumsal
topoğrafyası. İşgal altındaki Mütareke İstanbul’unun toplumsal tarihi. Ayrıntılı bir kent monografisi. İşgal altındaki imparatorluk
başkentinde yönetim, cemaatlerin örgütlenişi, sanayi yaşamı, mülteciler, yetimhaneler, eğlence hayatı, yetişkinlerde suçluluk,
eğitim. İşçi çocuklar, izciler, kulüpler, sinemalar, birahaneler, konut sorunu, Ruslar, fuhuş, trahom, mahkemeler, camiler,
tekkeler, kiliseler, sinagoglar; dilenciler, surlarda yaşayan dul kadınlar, “Amerika’daki gibi” gökdelen isteyenler, müttefik polisi,
Abanoz ve Ziba Sokakları. Yetmiş iki milletin birlikte sefaleti ve işgali yaşadığı bir kentin sağlık, güvenlik, istihdam sorunları. Hiç
değişmeyen hapishane koşulları, futbol takımları, Taksim’de kiralık eşekler, yangın yerleri, kahvehaneler, barlar ve birahaneler,
lokantalar, genelevler, bilardo salonları, Kitap dilimize İstanbul 1920 adıyla çevrilmiş ve Tarih Vakfı Yurt Yayınları tarafından
yayınlanmıştır.