Olağanüstü nadir bir İstanbul seyahatnamesi...

Amerikalıların doğrudan Osmanlı sınırlarına girmesi Amerikan ticaret gemileri vasıtasıyla gerçekleşmiş ve 1797’den itibaren Amerikalı gemiciler İngilizlerin himayesinde İzmir limanı başta olmak üzere Osmanlı sularına giriş yapmıştır. Arada geçen zamanda diplomatik ilişki kurma çabaları sonuçsuz kalmış, nihayet 1823’te, ABD İzmir ticarî temsilcisi olan David Offley Babıali tarafından resmen tanınmıştır. Bu tanıma bir anlamda diplomatik ilişkilerin başlangıcı olarak kabul edilebilir. İlk kez İzmir’de açılan Amerikan konsolosluğunu Beyrut ve İstanbul konsoloslukları izlemiştir. 2 Mart 1831’de David Porter (1780-1843) resmen İstanbul maslahatgüzarı olarak atanmıştır. Porter beş kuşaktır donanmada görev yapan asker kökenli bir aileden geliyordu. Porter’in en önemli görevi Doğu Akdeniz’de Amerikan haklarını güvence altına alacak ticaret anlaşmasının onaylanmasını sağlamaktı. Porter hatıralarında imza törenini şöyle anlatır: "Reis Efendi Türk anlaşmasını sağ eline alıp heyetimize uzattı, ben de Amerikan anlaşmasını elime alarak ayağa kalktım. Anlaşma dosyalarını başlarımızın hizasına kadar kaldırıp biribirimize vererek seremoniyi tamamladık." David Porter’e 3 Mart 1839 tarihinde elçilik payesi verilmiş, bu görevi ölümüne kadar sürdürmüştür. Kışları Péra’da mütevazi bir evde, yazları da o dönemin modasına uygun olarak Boğaz’daki yazlıkta geçiriyordu. Daha sonra San Stefano’da daimi olarak kullanılacak köşke taşınmıştır. David Porter’ın gayretleri iki devlet arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi açısından dikkat çekicidir. David Porter’in talepleriyle kısa sürede Selanik, İstanköy, Bozcaada, İskenderiye, Beyrut, Kudüs, Bursa ve Çanakkale konsoloslukları açıldı, İleriki yıllarda Sivas, Harput ve Erzurum gibi başta Doğu Anadolu olmak üzere Osmanlı topraklarının diğer bölgelerinde de konsolosluklar açılarak Amerikan temsilciliklerinin sayıları bir hayli artmıştır. Siyasi görevle İstanbul’da bulunan Porter, kitabında daha ziyade İstanbul ve çevresinde yaptığı gezileri Büyükdere, Péra ve St. Stefano’da (Yeşilköy) yazılmış mektuplar şeklinde anlatır. Blackmer 1331, Atabey 971